چشم انداز Personalized Medicine در قرن 21
"داروی مناسب با دوز مناسب در زمان مناسب به بیمار مناسب"
داروهای شخصی
در طول تاریخ، فعالیت‌های پزشکی تا حد زیادی در جهت درمان بیماری‌ها بوده است. حتی امروزه نیز معمولاً تا ظهور بیماری‌ها باید منتظر ماند و سپس برای درمان آن‌ها تلاش کرد و از آنجایی که عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد کننده بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان، آلزایمر و دیابت به طور کامل درک نشده است، تلاش برای درمان این بیماری‌ها اغلب مبهم، غیرقابل پیش بینی و بی اثر است.
پزشکی شخصی[1] یک حوزه وسیع و در حال رشد در مراقبت‌های درمانی است که از نظر مطالعات بالینی، ژنتیکی، ژنومی و محیطی منحصر به فرد هر شخص می‌باشد. پزشکی شخصی (PM) در حال حاضر یک موضوع بسیار جدید و هیجان‌انگیز در صنایع پزشکی و مراقبت‌های درمانی و بهداشتی است. این مفهومی است که می تواند مداخلات پزشکی را با ارائه استراتژی‌های درمانی موثر و متناسب با مشخصات ژنومی، اپی‌ژنومی و پروتئومی یک فرد تغییر دهد، در حالی که از وضعیت شخصی بیمار نیز آگاه است. قدرت PM نه تنها در درمان بلکه در پیشگیری نهفته است. ظهور داروهای دقیق ما را به مراقبت‌های بهداشتی دقیق‌تر، قابل پیش‌بینی و قوی‌تری که برای هر بیمار منحصر به فرد است، نزدیک می‌کند. درک فزاینده ما از ژنتیک و ژنومیک (نحوه تأثیر آن‌ها بر سلامت، بیماری‌ها و درمان‌های دارویی در هر فرد) به پزشکان این امکان را می‌دهد تا با پیشگیری لازم از ایجاد بیماری‌ها جلوگیری کنند و با تشخیص دقیق‌تر و تجویز داروهای ایمن درمان‌های موثرتری را برای بسیاری از بیماری‌ها ارائه دهند.
تطبیق مراقبت‌های بهداشتی با ژنتیک منحصربه‌فرد هر فردی یک ایده امیدوار‌کننده برای آینده پزشکی است، که به عنوان داروهای شخصی یا داروهای ژنومی شناخته میشوند.
مزایای داروهای شخصی
رویکردهای پزشکی سابقا بر اساس سیاست “یک درمان برای همه” و استفاده از درمان‌های مشابه برای کسانی که بیماری‌های مشابهی دارند، استوار بوده است. با این حال، این دیدگاه محدودیت‌های زیادی دارد زیرا طیف وسیعی از عوامل موثر در بیماری‌ها، از جمله ژنتیک و محیط که بر عملکرد داروهای خاص تأثیر می‌گذارد، وجود دارد. داروها و درمانهایی که ابداع شده بر روی جمعیت وسیعی آزمایش‌شده و با استفاده از میانگین‌های آماری تجویز میشوند. در نتیجه، آن‌ها برای برخی از بیماران اثر می‌کنند اما برای بسیاری دیگر، به دلیل تفاوت ژنتیکی در جمعیت، تاثیری ندارند. به طور متوسط، هر داروی تجویزی که در بازار موجود است فقط برای نیمی از افرادی که از آن استفاده می کنند، عمل می‌کند.
درمان شخصی به دلیل اینکه بر اساس ترکیب ژنتیکی منحصربه‌فرد هر بیمار است، در حال غلبه بر محدودیت‌های طب سنتی است. مزایای بسیاری برای کاربردهای داروهای شخصی در مراقبت‌های بهداشتی وجود دارد:
- این رویکرد می‌تواند برای تشخیص و درمان بیماری‌ها به شیوه ای بسیار خاص مورد استفاده قرار گیرد و آن‌ها را بر اساس تنوع ژنتیکی و نه بر اساس علائم طبقه‌بندی کند و این اجازه را می‌دهد تا درمانهایی که به طور فزاینده‌ای خاص و موثر هستند به کار گرفته شود.
- تجزیه و تحلیل ژنومی می‌تواند تفاوت‌های ژنتیکی را نشان‌دهد که می‌تواند دوز دارو را تعیین کند، به این معنی که بیماران می‌توانند حداکثر اثربخشی دارو را با حداقل عوارض جانبی دریافت‌کنند.
- یکی دیگر از کاربردهای داروهای شخصی در پیشگیری از بیماری است. با استفاده از فناوری‌های تعیین توالی، می‌توان حساسیت به بیماری را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و به تمرکز بر پیشگیری از بیماری و تغییر شیوه زندگی پرداخت.
- مزیت دیگر داروهای شخصی، کاهش نسخه‌های خطادار است. تغییر داروها با رویکرد آزمایش و خطا منجر به نتایج ضعیف‌تری برای بیماران می‌شود از جمله عوارض جانبی نامطلوب، تداخل دارویی، پیشرفت احتمالی بیماری از یک طرف و از طرف دیگر به تاخیر افتادن درمان موثر و نارضایتی بیمار بدین معنی که بیماران باید طیف وسیعی از داروها را برای یافتن دارویی که برای آن‌ها مفید است، امتحان کنند از معایب این رویکرد آزمون و خطا است. در حالی که با تجزیه و تحلیل ژنوم بیمار، می‌توان داروهای خاص‌تری تجویز کرد، مزایای موثرتری را به ارمغان آورد و زمان مورد نیاز برای شناسایی داروهای موثرتر را کاهش داد.
- بهبود تشخیص بیماری
- پیشگیری از پیشرفت بیماری
- کاهش زمان و هزینه
- توسعه داروهای جدید بسیار گران است و شرکت های دارویی به طور فزاینده ای تمایل به استفاده مجدد از داروهای موجود با مکانیسم‌های جدید را دارند. PM امکان بهینه‌سازی رژیم‌های درمانی را فراهم می‌کند و بنابراین کاربرد محصولات موجود را افزایش می‌دهد.
معایب داروهای شخصی
علی‌رغم مزایای متعدد داروهای شخصی، همان‌طور که قبلاً توضیح داده شد، معایب زیادی نیز وجود دارد که می‌تواند از تبدیل شدن درمان شخصی به آینده مراقبت‌های بهداشتی و درمانی جلوگیری کند.
- چالش امنیتی: نگرانی اصلی افزایش استفاده از داروهای شخصی، حفاظت از اطلاعات خصوصی در طول مراحل تحقیق و توسعه و حریم خصوصی بیماران است. به عنوان مثال، نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه از این اطلاعات به صورت اخلاقی استفاده نشود مانند شرکت‌های بیمه که ممکن است بیمه‌نامه خاصی را به کسانی که دارای زمینه ژنتیکی هستند ارائه ندهند.
- چالش علمی: درک ضعیف از مکانیسم مولکولی بیماری‌های خاص
- تشخیص یک بیماری دگرگون‌کننده زندگی که هیچ گزینه درمانی ندارد، غیراخلاقی است، زیرا آگاهی از این بیماری‌ها می تواند منجر به مشکلات روانی شود و می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی بیمار داشته باشد.
نتیجه گیری:
به طور کلی، بسیاری از مسائل اخلاقی و حقوقی وجود دارد که آینده درمان‌های شخصی را تهدید می‌کند. با این حال، نمیتوان انکار کرد که داروهای شخصی مزایای کوتاه مدت و بلند مدت قابل توجهی را به ویژه برای بیماری‌های مزمن و پیچیده ارائه می‌دهد. بنابراین، می‌توان ادعا کرد که به طور کلی، آینده مراقبت‌های بهداشتی پزشکی شخصی روشن است.
PM هنوز در مراحل اولیه خود است، با این حال، آینده این رویکرد، پتانسیل بالایی در زمینه مراقبت‌های بهداشتی دارد. در آینده، با استفاده از رویکرد درمان شخصی، هر فرد، در روز تولد، اطلاعات کامل ژنومی خود را دریافت می‌کند تا در یک پرونده پزشکی فردی قرار گیرد. این اطلاعات به پزشکان اجازه می‌دهد تا روش‌های درمانی موثرتری را براساس قرار گرفتن بیمار در معرض بیماری‌های مختلف اجرا کنند.
[1] Personalized Medicine
